Huis erven: Waar moet je op letten?

Wat te doen wanneer je een huis erft na het overlijden van een familielid? Het erven van een woning kan een hoop financiële en juridische uitdagingen met zich meebrengen, waardoor het belangrijk is om goed voorbereid te zijn en te weten waar je op moet letten. In dit artikel leggen we uit waar je rekening mee moet houden, welke keuzes je hebt en welke gevolgen die keuzes hebben.

Compleet beeld van de situatie

De eerste stap is om een compleet beeld te krijgen van de situatie. Wat is de waarde van de woning en hangt er een schuld aan, zoals een hypotheek? Door een gratis waardebepaling te laten doen krijg je inzicht in de marktwaarde van de woning. Vervolgens is het belangrijk om te onderzoeken of er een hypotheekschuld op het huis rust en of de overledene een overlijdensrisicoverzekering heeft afgesloten. Op basis van deze factoren kun je bepalen of het verstandig is om de erfenis te accepteren. Het kan namelijk zo zijn dat het huis minder waard is dan de eventuele restschuld. In dat geval is het af te raden om de erfenis te accepteren, aangezien je er dan financieel flink op achteruit zal gaan.

Als je besluit om de erfenis te accepteren, zijn er drie mogelijkheden: beneficiair aanvaarden, zuiver aanvaarden en het verwerpen van de erfenis.

Beneficiair aanvaarden erfenis

Als je een erfenis beneficiair aanvaardt, betekent dit dat je de erfenis alleen accepteert als het gunstig voor jou uitvalt. In dit geval zal de hele erfenis door een vereffeningsprocedure worden onderzocht. Alle schulden en bezittingen worden samengevat en eventuele schuldeisers worden via de rechter betaald. Jij ontvangt daardoor alleen wat er onderaan de streep nog overblijft. Dit kost wat tijd en vooral geduld, maar levert ook een aantal voordelen op. Mocht de verkoop van de woning onvoldoende hebben opgebracht om alle schulden af te lossen, dan ben jij namelijk niet aansprakelijk voor de restschuld. Het is in dit geval altijd verstandig om naar een notaris te gaan. Minderjarigen aanvaarden een erfenis altijd beneficiair.

Zuiver aanvaarden erfenis

Door de erfenis zuiver te aanvaarden, word jij de eigenaar van alle bezittingen en schulden van de overledene. Deze vorm van acceptatie is een stuk minder omslachtig, maar brengt daarentegen wel meer risico’s met zich mee. Als je er zeker van bent dat de bezittingen meer waard zijn dan de schulden, kun je prima voor het zuiver aanvaarden van een erfenis kiezen. Deze keuze is ten opzichte van het beneficiair aanvaarden ook een stuk goedkoper, omdat er geen vereffeningsprocedure hoeft worden opgestart.

Verwerpen van een erfenis

Wanneer je geen problemen wilt hebben met de schulden of bezittingen van de overledene, kun je ervoor kiezen om de erfenis te verwerpen. Dit betekent dat je afziet van je recht op de erfenis en dat deze naar de volgende erfgenaam gaat. Dit kan bijvoorbeeld verstandig zijn als de schulden van de overledene hoger zijn dan de bezittingen.

Binnen 3 maanden schriftelijk laten weten

Als je de erfenis wilt verwerpen, moet je dit binnen drie maanden na het overlijden schriftelijk laten weten aan de rechtbank. Dit kan bijvoorbeeld via een verklaring bij de griffie van de rechtbank of via een notaris. Het is belangrijk om te weten dat je bij verwerping geen invloed hebt op wie de volgende erfgenaam wordt.

Gevolgen voor schuldeisers

Verwerping van de erfenis kan ook gevolgen hebben voor eventuele schuldeisers. Als er geen erfgenamen zijn of als alle erfgenamen de erfenis hebben verworpen, kan de nalatenschap worden aangeboden aan de gemeente. De gemeente kan dan de kosten van de uitvaart verhalen op de nalatenschap. Als er nog geld overblijft, gaat dit naar de algemene middelen van de gemeente. 

Het is belangrijk om te beseffen dat het verwerpen van een erfenis een definitieve beslissing is en dat je niet later kunt beslissen om de erfenis alsnog te accepteren. Daarom is het belangrijk om zorgvuldig na te denken voordat je deze stap neemt.

Als je ervoor kiest om de erfenis te verwerpen, kan het ook gevolgen hebben voor de verdeling van de erfenis onder de overige erfgenamen. Als er bijvoorbeeld slechts één erfgenaam is en deze persoon de erfenis verwerpt, kan de erfenis terechtkomen bij de staat.

Het kan ook zijn dat de erfenis schulden bevat die niet kunnen worden afbetaald uit de resterende bezittingen van de overledene. In dit geval kunnen de schuldeisers beslag leggen op de bezittingen van de overledene. Als je de erfenis verwerpt, ben je niet verantwoordelijk voor deze schulden en zal de rest van de erfenis worden verdeeld onder de overige erfgenamen.

Erfenis verwerpen minderjarige

Als je minderjarig bent, kun je de erfenis niet zelf verwerpen. Dit moet gedaan worden door je wettelijke vertegenwoordiger. Als je een executeur testamentair hebt benoemd, kan deze persoon namens jou de erfenis verwerpen. Het is wel belangrijk om hierover goede afspraken te maken en deze vast te leggen in het testament.

Kortom, het verwerpen van een erfenis kan een goede optie zijn als je niet wilt worden belast met eventuele schulden of verantwoordelijkheden die de erfenis met zich meebrengt. Het is echter belangrijk om zorgvuldig na te denken voordat je deze stap neemt en om eventueel juridisch advies in te winnen om ervoor te zorgen dat je de juiste keuze maakt.

Waar je rekening mee moet houden

Het kostenplaatje van een erfenis gaat verder dan alleen het eindbedrag dat je ontvangt. Er zijn diverse kosten waar je bij het accepteren van een erfenis rekening mee moet houden, zoals het doorbetalen van de hypotheek en het wegvallen van huursubsidie wanneer je een geërfde woning bezit. Daarnaast is erfbelasting ook een belangrijk aspect, dat berekend wordt op basis van de laatst bekende WOZ-waarde van de woning. Het belastingpercentage loopt flink op bij familieleden die verder van je af staan, zoals kleinkinderen, broers, zussen of ouders.

Erfenis huis verkopen

Als je ervoor kiest om een geërfde woning te verkopen of te bewonen, is het verstandig om een makelaar en/of taxateur in te schakelen om de woningwaarde vast te stellen. Als er meerdere erfgenamen zijn, kan een taxatierapport helpen om een reële prijs te bepalen voor de overname van de woning. Als je de woning van de erfenis van je ouders koopt, betaal je geen overdrachtsbelasting als je voldoet aan bepaalde voorwaarden.

Als je van plan bent de woning te verhuren, is het belangrijk om dit specifiek bij de bank te melden, omdat er in dat geval andere regels gelden voor de eventuele benodigde hypotheek. Vaak wordt er in dat geval gerekend met een hogere rente en een lager maximaal leenbedrag.

Ontruiming woning door erfgenamen

Als je hebt besloten wat je met de woning gaat doen, is het tijd om de spullen die er nog in staan op te ruimen, te verdelen of te verkopen. Het opruimen en leeghalen van een woning na een overlijden is een zware taak. We begrijpen dat je er misschien nog niet klaar voor bent als je net een dierbare hebt verloren. Maar als erfgenaam ben je wel verantwoordelijk voor het leegruimen en verkoop klaar maken van de woning. Gelukkig zijn er professionele woningontruimingsbedrijven door het hele land die je hiervoor kunt inhuren.

Goed testament 

Een goed testament kan verwarring en onduidelijkheden voorkomen en is daarom belangrijk voor een goede voorbereiding op een erfenis. Het is raadzaam om hier rustig de tijd voor te nemen. Een goede voorbereiding vóór het overlijden is dus het halve werk en kan de erfgenamen veel ellende besparen.