Synthesizers: Alles wat je Moet Weten als Beginner

05 februari 2023

Als beginnende synthesizer speler kan het lastig zijn om te weten waar je moet beginnen. Synthesizers zijn complexe muziekinstrumenten die vele verschillende geluiden en effecten kunnen creëren. Dit artikel zal je helpen om een beter begrip te krijgen van hoe synthesizers werken, hoe je ze kunt bespelen en hoe je kunt beginnen met het maken van je eigen muziek. Ook zal ik als muzikant mijn eigen ervaringen verwerken in dit artikel.

Wat is een synthesizer?

Een synthesizer is een elektronisch muziekinstrument dat geluiden kan produceren door middel van elektronische circuits. Het geluid van een synthesizer wordt meestal gegenereerd door middel van oscillators, filters en versterkers. Deze componenten werken samen om een breed scala aan geluiden te produceren, van baslijnen en akkoorden tot geluidseffecten en percussie.

Een synthesizer kan op verschillende manieren worden bespeeld. Sommige synthesizers hebben een toetsenbord, vergelijkbaar met een piano of orgel, terwijl andere synthesizers worden bespeeld door middel van knoppen, schuifregelaars en andere bedieningselementen.

De eerste synthesizers

Laten we beginnen met een stukje geschiedenis. De eerste commerciële synthesizers werden in de jaren 60 geproduceerd. Hieronder volgen de namen van de eerste drie synthesizers die op de markt kwamen:

RCA Mark II Synthesizer: De RCA Mark II Synthesizer was de eerste synthesizer die op de markt werd gebracht. Het werd ontwikkeld in 1957 door RCA en was gebaseerd op de ideeën van componist en theoreticus Herbert Belar. De RCA Mark II Synthesizer was een enorme machine die bestond uit verschillende modulaire componenten die werden gebruikt om geluiden te genereren, te filteren en te versterken.
Buchla Series 100: In 1963 kwam de Buchla Series 100 synthesizer op de markt. Het werd ontwikkeld door Don Buchla en was een van de eerste synthesizers die gebruik maakte van een modulair ontwerp. De Buchla Series 100 werd vooral gebruikt voor experimentele muziek en werd populair bij avant-garde muzikanten.
Moog Modular Synthesizer: De Moog Modular Synthesizer werd in 1964 ontwikkeld door Robert Moog en was een van de eerste commerciële synthesizers die op grote schaal werd geproduceerd. Het was een modulaire synthesizer die bestond uit verschillende modules die werden gebruikt om geluiden te genereren, te filteren en te versterken. De Moog Modular Synthesizer werd populair bij pop-, rock- en jazzmuzikanten en werd beschouwd als een revolutie in de muziekwereld.

Mijn eerste synthesizer

Mijn eerste synthesizer was een ARP Omnistring. De ARP Omni was een analoge polyfone synthesizer die werd geproduceerd door ARP Instruments in de jaren 70. Het was een van de eerste synthesizers die was ontworpen om gemakkelijk te bespelen te zijn en was vooral populair bij live-optredens en studiowerk. De ARP Omni had een volledig analoge signaalweg en was in staat om een breed scala aan geluiden te produceren, waaronder strijkers, orgels, blazers en synthesizerklanken. Het had ook een ingebouwde string-ensemble sectie die het mogelijk maakte om weelderige, gelaagde geluiden te creëren. De ARP Omni was een belangrijke mijlpaal in de geschiedenis van de polyfone synthesizer en werd door veel muzikanten beschouwd als een klassieker.

Populaire synthesizers uit de jaren 80

De jaren 80 waren een belangrijke tijd voor de ontwikkeling van de synthesizer. In deze periode werden veel nieuwe synthesizers geïntroduceerd die populair werden bij muzikanten en invloed hadden op de muziekstijlen van die tijd. Hieronder volgen enkele voorbeelden van populaire synthesizers uit de jaren 80:

Yamaha DX7: De Yamaha DX7 was een van de meest populaire synthesizers van de jaren 80. Het was een digitale synthesizer die gebruik maakte van frequentiemodulatie (FM) om geluiden te genereren. De DX7 was erg veelzijdig en kon een breed scala aan geluiden produceren, van pianoklanken tot ongewone, experimentele geluiden. De DX7 was ook erg populair bij muzikanten vanwege zijn relatief betaalbare prijs en gebruiksvriendelijke interface.

Yamaha DX27 was jarenlang mijn synthesizer in de jaren 80 en 90

De Yamaha DX27 is een digitale synthesizer die in 1985 werd geïntroduceerd als een goedkoper alternatief voor de populaire Yamaha DX7. Het is een 4-octaafs toetsenbord-synthesizer die gebruik maakt van frequentiemodulatie (FM) om zijn geluiden te creëren. In die tijd zag ik overal de DX7 langskomen maar die was in die tijd voor mij te duur. De DX27 was voor mij een betaalbare (kleinere) versie van de DX7.

Net als de DX7 maakt de DX27 gebruik van 6 operators om geluiden te genereren, en biedt het ook de mogelijkheid om deze operators te verbinden om complexe klanken te creëren. De DX27 beschikt echter over minder klankgeheugen dan de DX7, wat betekent dat het minder geluiden tegelijkertijd kan opslaan.

De DX27 is uitgerust met 128 geluidspatches, waaronder pianoklanken, bas- en gitaarklanken, orgels en andere synthesizerklanken. Het apparaat heeft ook de mogelijkheid om aangepaste patches te maken door het programmeren van de operators en hun frequentieverhoudingen.

Een ander kenmerk van de DX27 is de ingebouwde chorus-effectprocessor. Dit effect kan worden gebruikt om de geluiden van de synthesizer te verbreden en ze meer diepte te geven. De DX27 heeft ook MIDI-functionaliteit, waardoor het mogelijk is om het instrument aan te sluiten op andere MIDI-apparaten, zoals een sequencer of een drumcomputer.

Ondanks dat de DX27 minder klankgeheugen heeft dan de DX7, was het een populaire synthesizer onder muzikanten in de jaren 80 vanwege zijn relatief lage prijs en veelzijdigheid. Het werd vaak gebruikt in pop-, rock- en new wave-muziek van die tijd.

Roland D-50: De Roland D-50 was een van de eerste synthesizers die gebruik maakte van digitale synthese. Het maakte gebruik van een combinatie van samples en synthese om unieke geluiden te creëren. De D-50 was erg populair vanwege zijn onderscheidende geluid en de mogelijkheid om complexe klanklagen te creëren.
Korg M1: De Korg M1 was een digitale synthesizer die werd geïntroduceerd in 1988. Het was een van de eerste synthesizers die samples gebruikte als basis voor de klankgeneratie. De M1 was erg populair vanwege zijn realistische geluiden, waaronder pianoklanken, strijkers, blazers en percussie. Het werd vaak gebruikt in pop- en dance-muziek.
Ensoniq Mirage: De Ensoniq Mirage was een sampler die in 1984 op de markt kwam. Het was een van de eerste betaalbare samplers die beschikbaar waren voor muzikanten en was erg populair vanwege zijn gebruiksgemak en veelzijdigheid. De Mirage kon samples opnemen en afspelen en had een ingebouwde sequencer.

Deze synthesizers en samplers waren allemaal erg populair in de jaren 80 en hadden een belangrijke invloed op de muziek van die tijd. Veel van deze instrumenten worden nog steeds gebruikt in hedendaagse muziekproducties en worden beschouwd als klassiekers van de synthesizer-geschiedenis.

Nieuwe versies in de huidige muziekwereld

Je ziet dat nieuwe vaak afgeslankte of kleinere versies tegenwoordig worden uitgebracht om de geluiden van de jaren 80 en 90 weer na te bootsen. Zo zijn er verschillende nieuwe instrumenten door Roland uitgebracht zoals de Boutique-lijn, de Jupiter X en Xm die oude tijden doen herleven. Daarnaast zijn verschillende synthesizers en modules in de cloud beschikbaar.

Hoe werkt een synthesizer?

Om een beter begrip te krijgen van hoe een synthesizer werkt, is het handig om de verschillende componenten van een synthesizer te begrijpen. Hieronder vind je een overzicht van de belangrijkste componenten van een synthesizer:

Oscillators: Oscillators zijn de componenten die de basisgeluidsgolven van een synthesizer produceren. Deze golven kunnen worden aangepast om verschillende tonen en geluiden te creëren.
Filters: Filters worden gebruikt om de frequenties van het geluid te veranderen. Door middel van filters kan je het geluid bijvoorbeeld voller of juist dunner maken.
Versterkers: Versterkers zijn verantwoordelijk voor het regelen van de volume van het geluid.
LFO's: LFO's (Low Frequency Oscillators) zijn oscillators die werken op lage frequenties en worden gebruikt om modulatie-effecten te creëren, zoals vibrato of trillingen.
Envelopes: Envelopes worden gebruikt om de vorm van het geluid te regelen. Hiermee kan je bijvoorbeeld het geluid sneller of langzamer laten afnemen.

Naast deze componenten hebben synthesizers vaak ook een scala aan effecten en andere functies, zoals arpeggiators, sequencers en verschillende soorten modulatie.

Hoe bespeel je een synthesizer?

Zoals eerder vermeld, kan een synthesizer op verschillende manieren worden bespeeld. Hieronder volgen enkele van de meest voorkomende manieren om een synthesizer te bespelen:

Met een toetsenbord: Een synthesizer met een toetsenbord kan worden bespeeld zoals een piano of orgel. Het toetsenbord kan worden gebruikt om akkoorden en melodieën te spelen, en het kan ook worden gebruikt om geluiden te triggeren of sequencers te programmeren.
Met knoppen en schuifregelaars: Sommige synthesizers worden bespeeld door middel van knoppen, schuifregelaars en andere bedieningselementen. Deze bedieningselementen kunnen worden gebruikt om verschillende parameters van de synthesizer aan te passen, zoals de frequentie, het volume, de toonhoogte en de modulatie.
Met MIDI: MIDI is een digitaal protocol dat wordt gebruikt om elektronische muziekinstrumenten aan te sturen. Een synthesizer kan worden aangesloten op een computer, een MIDI-controller of een extern midi keyboard en worden bespeeld via MIDI-commando's.
Met een sequencer: Een sequencer is een apparaat dat wordt gebruikt om muziek te programmeren. Met een sequencer kan je verschillende patronen en loops creëren en deze afspelen via de synthesizer.

TIP: Kies een synthesizer met geïntegreerd toetsenbord om het niet te ingewikkeld te maken.

Wanneer je een "normale" synthesizer koopt is het aansluiten en spelen. Met losse modules en keyboards of in combinatie is het allemaal wat ingewikkelder als beginnende synthesizer speler. Daarnaast is het belangrijk jezelf af te vragen hoe je de synthesizer (later) wilt gebruiken. Alleen thuis of in de studio, beiden is natuurlijk ook mogelijk.

Hoe maak je muziek met een synthesizer?

Nu je een beter begrip hebt van hoe een synthesizer werkt en hoe je het instrument kunt bespelen, is het tijd om te beginnen met het maken van je eigen muziek. Hier zijn enkele tips om aan de slag te gaan met synthesizer-muziekproductie:

Leer de basisprincipes: Begin met het bestuderen van de verschillende componenten van een synthesizer en hoe ze samenwerken om geluiden te creëren. Bestudeer ook de verschillende soorten synthesizers en hun functies. Zelf ben ik slecht in het lezen van handleidingen dus daarvoor biedt YouTube uitkomst. Bijna alles is daar wel te vinden.
Experimenteer met geluiden: Ga aan de slag met het creëren van verschillende geluiden en experimenteer met de parameters van de synthesizer. Probeer verschillende oscillatoren, filters en effecten uit om verschillende geluiden te creëren.
Maak melodieën en akkoorden: Gebruik het toetsenbord van de synthesizer om melodieën en akkoorden te spelen en deze op te nemen in een sequencer. Probeer verschillende toonladders en akkoorden uit en gebruik de verschillende functies van de synthesizer om het geluid aan te passen.
Programmeer drums en percussie: Indien van toepassing, gebruik de sequencer van de synthesizer om drums en percussie te programmeren. Experimenteer met verschillende ritmes en percussiegeluiden en pas de parameters van de synthesizer aan om de percussie naar wens te laten klinken.
Voeg effecten toe: Gebruik de verschillende effecten van de synthesizer om je geluiden verder aan te passen. Voeg bijvoorbeeld galm, delay of distortion toe om je geluiden voller en interessanter te maken.
Mix en master: Nadat je verschillende geluiden en tracks hebt gecreëerd, is het tijd om ze te mixen en te masteren. Pas de niveaus van de verschillende tracks en geluiden aan en voeg eventueel effecten toe om het eindresultaat te verbeteren.

De mogelijkheden van synthesizers zijn tegenwoordig enorm groot dus kun je zomaar verdwalen in de doolhof van geluiden en aanpassingen. Sla regelmatig je aanpassingen op zodat je makkelijk altijd een stap terug kan. Online zijn er ook veel patches en users te downloaden mocht je zelf niet in staat zijn (of geen zin in hebben) bepaalde geluiden te creëeren.

Mijn favoriet

Na m'n eerst ARP en Yamaha DX27 is later Roland mijn favoriete merk geworden. Roland biedt een scala aan synthesizers waarbij de nieuwere versies ook nog eens ingeladen kunnen worden met geluiden van vroeger. Denk hierbij aan de Fantom, Jupiter X en de Xm (kleine toetsen). Voor elk wat wils is er tegenwoordig wel een synthesizer of module te vinden waarmee jij je uren en dagen kan vermaken.

Bekijk hieronder ook de Roland JUNO-X Synthesizer.

Conclusie

Een synthesizer is een krachtig muziekinstrument dat een breed scala aan geluiden kan creëren. Als beginnende synthesizer speler is het belangrijk om de basisprincipes te begrijpen en te experimenteren met de verschillende parameters en functies van de synthesizer. Met de juiste kennis en creativiteit kan je je eigen unieke muziek creëren en je eigen geluid vinden. Veel succes en plezier met het maken van muziek!